3 Ocak 2009 Cumartesi

Windosun Kitabı

WINDOWS'A İSİM DEĞİŞİKLİĞİ

1. Önce BAŞLAT menüsünden ÇALIŞTIR komutunu çalıştırın.
2. Ekrana gelecek olan diyalog kutusu içerisinde REGEDIT yazıp ENTER tuşuna basın.
3. REGISTRY editörü uygulaması ekrana gelecek.
4. Sol taraftaki ağaç yapısını kullanarak H***_LOCAL_MACHINE\Software\Microsoft\Windows\Curr entVersion anahtarına gelin.
5. Sağ taraftaki listede REGISTERED OWNER bölümünü kullanarak kullanıcı adını, REGİSTERED ORGANİZATİON bölümünü kullanarak da firma adını değiştirebilirsiniz. Örnek için aşağıdaki resme bakabilirsiniz.
Eğer makinenin ağ adını değiştirmek istiyorsanız, bu durumda da aşağıdaki adımları takip etmelisiniz.
1. Masaüstündeki AĞ KOMŞULARI simgesinin üzerine gidin ve sağ fare düğmesine basın.
2. Açılacak olan menüden ÖZELLİKLER komutunu çalıştırın.
3. Ekrana gelecek olan diyalog kutusunun TANIM (IDENTIFICATION) bölümüne gelin.
4. Buradaki metin kutularını kullanarak bilgisayarı adını ve çalışma grubunu değiştirebilirsiniz.
5. TAMAM düğmesine basın ve bilgisayarınızı kapatıp açın. Artık bilgisayarınızın ağ adı da değiştirilmiştir.

MP3 DOSYALARINI WAV YAPMAK

1. WINAMP uygulamasını çalıştırın.
2. WAV haline döndermek istediğiniz MP3 dosyasını açın.
3. CTRL + P tuşlarına basın, WINAMP seçenekler diyalog kutusu ekrana gelecektir.
4. Sol taraftaki listeden OUTPUT üzerine tıklayın.
5. Sağ taraftaki listeden NULLSOFT DISK WRITER... seçeneğinin üzerine çift tıklayın.
6. MP3 dosyasının WAV haline dönüştürüldüğünden kaydedileceği klasörü seçin.
7. OK düğmesine basın ve klasör seçim diyalog kutusunu kapatın.
8. NULLSOFT DISK WRITER... seçeneğinin üzerine bir kere tıklayın, seçili hale gelsin.
9. CLOSE düğmesine basın ve WINAMP seçenekler diyalog kutusunu kapatın.
10. X tuşuna basın, şarkı çalmaya başlayacaktır. Ancak OUTPUT seçeneğini NULLSOFT DISK WRITER... yaptığımız için hoparlörlerden ses gelmeyecek, bunun yerine MP3 dosyası masaüstünde bir WAS dosyasına kaydedilecektir, bu işlem oldukça hızlıdır.
İşte bu kadar. Artık bu WAV dosyası ile istediğiniz işlemi yapabilirsiniz. Ancak dikkat etmeniz bir nokta var, o da şu: bu kayıt işlemi bittikten sonra tekrar WINAMP seçenekler bölümüne gelin ve OUTPUT bölümünde bu sefer NULLSOFT WAVE OUT... seçeneğini aktif hale getirin. Aksi takdirde çalmak istediğiniz her MP3 dosyası sabit diske kaydedilmek istenecektir...






YAZICINIZIN PERFORMANSINI ARTIRIN

Büyük mü büyük belgeleri yazdırmaya çalışmak çoğu zaman bir eziyete dönüşür. Bilgisayarınızda büyük, yükü ağır belgelerle uğraşıyor ve yazıcıdan çıkış alıyorsanız, çoğu zaman zorlanıyorsunuz demektir. Belgeyi yazıcıya göndermek, Print (Yazdır) düğmesine basmak kadar kolay bir iş, biz de biliyoruz; ama ya bu belge, diyelim bir kitabın bir bölümü kadar büyükse... O zaman beklemekten başka çareniz yok.
Bu durumda, acaba yazıcının performansını artırmak mümkün mü diye sorabilirsiniz kendinize. Yanıt, evet. Windows'un bir belgeyi yazıcıya gönderirken kullandığı "spool file" ayarlarını değiştirerek performansı artırmak mümkün. İşin ayarlarına geçmeden önce, şu spool dosyasının ne olduğunu bir anlayalım. Spool (bekletme) dosyası, yazıcıya gönderilen belgelerinizin, yazdırma işlemi sırasında ayrı bir şekilde tutulabilmesi için, sabit sürücüde oluşturulan bir geçici dosyadır. Bir uygulama içinden yazdır komutunu verdiğinizde, Windows 95/98, sabit sürücünüzde bir spool dosyası yaratıp belgeyi özel bir metafile biçemi kullanarak bu dosyaya kopyalar. Spool dosyasının yaratılmasının ardından da ipleri tekrar uygulamanın eline verir; sonra da, art alanda, belgeyi yazıcıya gönderir.
Spool dosyası ayarlarına ulaşabilmek için, My Computer'ın (Bilgisayarım) içindeki Printers (Yazıcılar) klasörüne ulaşın. Bu klasöre ulaşmanın bi başka yolu da, Start (Başlat) menüsünden Settings'e (Ayarlar) gitmek (Yazıcılar klasörüne Control Panel'den (Denetim Masası) de ulaşabilirsiniz). Yazıcılar penceresine ulaştıktan sonra, kullandığınız yazıcının simgesine sağ tıklayıp karşınıza çıkan menüden Properties'i (Özellikler) seçmeniz gerek. Yazıcının özellikler penceresine ulaşmış oldunuz. Bu pencerede de Details (Ayrıntılar) diye bir sekme göreceksiniz. Ayrıntılar sekmesinde de, üzerinde Spool Settings yazan bir düğme karşınıza çıkacak. Spool dosyasının ayarlarını değiştirebilmek için bu düğmeye tıklamanız gerek. Spool dosyasının ayarlarında, bu dosyanın nasıl iş göreceğini belirleyen birçok seçenek vardır.
Windows'un varsayılan ayarlarında, programın işini daha hızlı bitirebilmesi için yazdırma işlerini beklet anlamına gelen, "Spool Print Jobs so Program Finishes Faster" seçeneği işaretlidir. Bu ayar, Windows 95/98'in, yazdırma işini başlatıp art alanda sürdürürken, kontrolü uygulamaya devretmesini sağlar. Yine varsayılan ayarlar arasındaki "Start Printing After First Page Is Spooled" seçeneği de, Windows 95/98'in, bir yandan spool dosyasını oluşturmaya devam ederken öte yandan ilk sayfayı yazıcıya göndermesine olanak tanır.
Eğer kontrolün uygulamanıza mümkün olduğunca çabuk geri gelmesini istiyorsanız, "Start Printing After Last Page Is Spooled" seçeneği işaretleyin. Bu seçenek, Windows 95/98'in, spool dosyasının oluşturulma sürecini, yazdırma işine başlamadan önce bitirmesini sağlar. Böylece, Windows'un kontrolü uygulamaya devretmesi, varsayılan ayarlarla olabileceğinden çok daha kısa sürede gerçekleşir.
Fakat bu arada, "Start Printing After Last Page Is Spooled" seçeneğinin, normaldekinden daha fazla disk alanına ihtiyaç duyacağını bilmelisiniz. Bu yer ihtiyacı, Windows'un bütün bir yazdırma işini spool dosyasına bir kerede işlemesinden kaynaklanıyor. Ayrıca, belgenin yazdırılması, Windows spool dosyasını oluşturmayı bitirmeden yazıcıya bir şey göndermeyeceği için, daha uzun sürer.
Gördüğünüz gibi, Windows'un varsayılan ayarları, bir an önce uygulamaya geri dönmek isteyenler için uygun. Ama ya öncelikli olan iş yazdırma işinin kendisiyse? O zaman da, bir başka seçeneği, Print Directly to the Printer (Doğrudan yazıcıya gönder) seçeneğini işaretlemelisiniz. Bu seçenek, yazıcıdan çıkışa öncelik verecektir; fakat bu arada, uygulamanızın bütün yazdırma işlemi boyunca meşgul olacağını unutmayın.
Daha önce de söylediğimiz gibi, Windows 95/98, belgeleri spool dosyasına kopyalarken, gelişmiş metafile formatını (EMF) kullanır. Windows, varsayılan ayarlarında, Spool Data Format seçeneğini EMF olarak işaretler. Bu format, olasılıklar arasında en etkin formattır; çünkü bütün yazıcılarla uyumlu, görece küçük boyutlu bir dosya oluşturur. Diğer olasılıksa, RAW format seçeneğini işaretlemek. Bu seçenek, yazıcılar için küçük farklar içerir. Dolayısıyla, Windows 95/98 yazdırma bilgisini seçili yazıcıya uyarlamak zorunda olduğundan, yazdırma işi daha uzun sürer.

BİLGİSAYAR AÇIK MI KALSIN, KAPALI MI?

Hangisi daha avantajlı? Bilgisayarı açık bırakmak mı, yoksa kullanmadığınız sürece kapalı tutmak mı? Bilgisayarı kullanırken kapatıp açmak mı daha iyi yoksa bilgisayar devamlı açık mı kalmalı?
Bu soru her zaman tartışmalara yol açmıştır. Birçok kullanıcı, bilgisayarın sık sık açılıp kapanması yüzünden devamlı bir elektrik şokuna maruz kaldığını ve bunun da bilgisayarın ömrünü kısalttığını söylüyor. İşin doğrusu, normal bir kullanımda, bilgisayarlar sizin onları kullanmak istediğiniz süreden çok daha fazla süre çalışmaya dayanabilir. Asıl sorun biriken enerji kaybıdır.
İlginç bir istatistik veri: EPA bulgularına göre Amerika'da ticarette kullanılan veya harcanan elektriğin yüzde beşini devamlı açık kalan bilgisayarlar tüketiyor. Modern bilgisayarlar, kullanılmadıklarında, otomatik olarak kendilerini kapatarak daha düşük bir enerji seviyesine inebiliyor. Böyleyken bile bilgisayarlarınızı gece kapatmak ya da uzun süreli kullanım dışı kalacak bilgisayarı kapalı tutmak harcadığınız elektrikten tasarruf sağlayacaktır. Yalnızca elektrik faturanız düşmekle kalmayacak, Windows da düzenli olarak tekrar açılıp kapandığından daha iyi çalışacaktır.
Ayrıca, satın alırken Energy Star sembolü bulunan ürünleri tercih etmelisiniz. Energy Star ABD Enerji Bakanlığı, ABD Çevre Koruma Denetleme Kurumu, üretici firmalar, yerel şirketler ve bayiler arasında yapılmış bir gönüllü işbirliği programı sembolüdür. Bu sembolü taşıyan ürünler daha az elektrik kullanıp daha az para harcatır ve çevreyi korumada yardımcı olur. Bu ürünlerin maliyeti daha yüksek değildir ve tüm büyük firmalar tarafından üretilmektedirler. Daha fazla bilgi ve bu tür ürünlerin nerelerde satıldığını öğrenmek için http://www. epa.gov/energystar adresine bir göz atabilirsiniz.

NETBUS ASPİRİNLERİ

NetBus trojanını bir program kullanmak yerine elle temizlemenizi tavsiye ediyoruz. Bu işlemden önce, NetBus'un hangi versiyonuyla karşı karşıya olduğunuzu bilmeniz gerekir. Bunun için MS-DOS Komut istemi penceresinde
"netstat -a"
yazın ve sonuçları inceleyin. 12345-12346 numaralı portlar NetBus'un, 20034 numaralı port NetBus Pro'nun habercisidir.
İkisini de nasıl temizleyeceğimizi görelim:
NETBUS İÇİN
Registry'deki şu anahtarı silin:
H***_LOCAL_MACHINE\Software\Microsoft\Windows\Curr entVersion\Run: "patch.exe"
Bir MS-DOS Komut istemi penceresi açın.
"c:\windows\system" dizini altında "patch.exe /remove" komutunu çalıştırın.
Windows'a geri dönün ve "c:\windows\system\patch.exe" dosyasını silin.
NETBUS PRO İÇİN
Registry'deki şu anahtarı silin:
H***_LOCAL_MACHINE\Software\Microsoft\Windows\Curr entVersion\RunServices: "nbsvr.exe"
Registry'deki şu anahtarı silin:
H***_CURRENT_USER\NetBus Server
PC'nizi MS-DOS kipinde başlatın.
"c:\windows" (veya "c:\windows\system") dizinindeki şu dosyaları silin:
NBSVR.EXE
NBHELP.DLL
LOG.TXT
PC'nizi yeniden başlatın...
KLASÖRLERE ÖZEL SİMGELER KOYMAK
1. Önce masaüstünde, simgesini değiştirmek istediğiniz bir klasör oluşturun. Bunu, masaüstünde boş bir yere sağ fare düğmesine tıklayıp ekrana gelecek menüden YENİ * KLASÖR komutunu çalıştırarak yapabilirsiniz. Klasörün adını örneğin DENEME yapın.
2. Klasörün içine girin, DOSYA menüsünden YENİ * METİN BELGESİ komutunu çalıştırın. Oluşturulacak olan yeni metin belgesinin adını DESKTOP.INI yapın.
3. DESKTOP.INI dosyasının üzerine çift tıklayın. NOTEPAD açılacaktır. Belgenin içerisine aşağıdaki satırları aynen yazın
[.ShellClassInfo]
IconFile=C:\WINDOWS\SYSTEM\shell32.dll
IconIndex=41
InfoTip=bu klasör için eğer bir açıklamanız varsa buraya yazabilirsiniz
4. Dosyayı kaydedin ve NOTEPAD uygulamasından çıkın.
5. DOSYA menüsünden ÇALIŞTIR komutunu çalıştırın. COMMAND yazıp ENTER tuşuna basın. Bir DOS penceresi açılacak. Burada, C:\WINDOWS\DESKTOP klasörüne gelin. Aşağıdaki komut satırını yazın ve ENTER tuşuna basın.
ATTRIB +S DENEME
6. DOS penceresini kapatın, bilgisayarı kapatıp açın, masaüstünde bu klasörün simgesinin şirin yeşil bir ağaca dönüştürüldüğünü göreceksiniz.
Şimdi DESKTOP.INI içerisindeki yazdığımız satırlara bakalım. Aslında en önemli satır ikinci satır. Burada, kullanacağımız simgeyi içeren DLL veya ICO dosyasının adresini ayarlamamız gerekiyor. Örneğin C:\WINDOWS klasöründe SIMGE.ICO adında bir simge dosyanız varsa ve klasörün simgesini bu simge dosyası ile değiştirmek istiyorsanız bu satırda
IconFile=C:\WINDOWS\SIMGE.ICO
Yazmanız gerekecektir. Bu durumda alttaki ICONINDEX satırına gerek yoktur. Çünkü bu satır, eğer simgeyi içinde bir çok simge bulunan bir DLL dosyasından alıyorsanız kaçıncı simgenin kullanılacağını Windows'a anlatmak için kullanılmaktadır. ATTRIB komutunu çalıştırdığınız DOS satırında DENEME yerine oluşturmuş olduğunuz klasörün adını yazmanız gerekli.
Internet üzerinde araştırma yaparak işinize yarayacak pek çok beleş simge paketi bulabilirsiniz. Bu simgeleri gönül rahatlığı ile klasörlerinizde kullanabilirsiniz.

WINDOWS AÇILIŞ UYARISI

Eğer bir ofiste çalışıyor ve bilgisayarınızın açılmadan önce "ellemeyin yakarım, bak fena yaparım" bir uyarı diyalog kutusu görüntülemesini istiyorsanız minik taze bir REGISTRY numarası ile bunu başarabilirsiniz. Eğer bilgisayarınızı açan arkadaşlarınızın aşağıdaki örnek resimde görüldüğü gibi bir uyarı kutusu ile karşılaşmalarını istiyorsanız aşağıdaki adımları takip etmeniz yeterli olacaktır.
1. BAŞLAT menüsünden ÇALIŞTIR komutunu çalıştırın.
2. Ekrana gelecek olan diyalog kutusunda REGEDIT yazıp ENTER tuşuna basın.
3. Sol taraftaki listeyi kullanarak H***_LOCAL_MACHINE\Software\Microsoft\Windows\Curr entVersion\Winlogon anahtarına gelin.
4. Sağ taraftaki boş bölgeye tıklayın.
5. EDIT (DÜZEN) menüsünden NEW (YENİ) * STRING VALUE (DİZE DEĞERİ) komutunu çalıştırın.
6. Yaratılacak olan yeni dize değerinin adını LegalNoticeCaption yapın. Üzerine çift tıklayın ve bilgisayar açıldığında ekrana gelecek olan diyalog kutusunun başlığında yazılmasını istediğiniz metni girin.
7. Yine EDIT (DÜZEN) menüsünden NEW (YENİ) * STRING VALUE (DİZE DEĞERİ) komutunu çalıştırın.
8. Yaratılacak olan yeni dize değerinin adını LegalNoticeText yapın. Üzerine çift tıklayın ve bilgisayar açıldığında ekrana gelecek olan diyalog kutusunun içinde yazılmasını istediğiniz metni girin.
9. REGISTRY editörünü kapatın ve açın.
Artık Windows her açılışında ekranda içeriğini ayarlamış olduğunuz uyarı diyalog kutunuzu görüntüleyecektir.

WINDOWS 98 BAŞLAT MENÜSÜNÜ SIRALAMAK

Basit bir REGISTRY numarası ile bunu gerçekleştirebilirsiniz. Bunun için BAŞLAT menüsünden RUN komutunu çalıştırın. Ekrana gelecek olan diyalog kutusu içerisinde REGEDIT yazın ve ENTER tuşuna basın. REGISTRY editörü ekrana gelecektir.
Ekrana gelecek olan REGISTRY editörü uygulaması içerisinde sağ taraftan H***_CURRENT_USER\Software\ Microsoft\Windows\CurrentVersion\ Explorer\MenuOrder\Start Menu\Menu anahtarına gelin. Buraya gelince sağ tarafta ORDER diye bir değer göreceksiniz. Bu değeri silin. Örnek için aşağıdaki resme bakabilirsiniz.
REGEDIT uygulamasından çıkın ve bilgisayarınızı kapatıp açın. BAŞLAT menüsündeki öğeler isim sırasına dizilecektirler.

İMLEÇ YANIP SÖNMESİN!

Herhangi bir uygulamada, örneğin Word, Wordpad gibi bir kelime işlem uygulamasında yazı yazarken yanıp sönen imleç sizi rahatsız ediyorsa ve yanıp sönmesi yerine sabit dik bir imleç şeklinde durup durmasını istiyorsanız bunu minik bir REGISTRY ayarı ile halledebilirsiniz. Bunun için aşağıdaki adımları takip etmeniz yeterli olacaktır:
1. BAŞLAT menüsünden ÇALIŞTIR komutunu çalıştırın.
2. Ekrana gelecek olan diyalog kutusu içerisinde REGEDIT yazıp ENTER tuşuna basın.
3. Açılacak olan pencerede H***_CURRENT_USER\Control Panel\Desktop bölümüne gidin.
4. Sağ tarafta boş bir alana tıklayın, buradaki listede CursorBlinkRate değerini bulun, üzerine çift tıklayın.
5. Değerini -1 yapın.
6. REGISTRY editörünü kapatın ve bilgisayarı kapatıp açın.
Artık uygulamalarda yazı yazabileceğiniz bölümlerde imlecin yanıp sönmeyeceğini, dimdik duracağını göreceksiniz.
E-MAIL VİRÜSLERİ

SORU: E-mail mesajlarımı okumak için HOTMAIL kullanıyorum. Gelen e-mail mesajlarını HOTMAIL'den okursam bilgisayarıma herhangi bir virüs girer mi?
Cevap: Bu soru bugünlerde e-mail ile bulaşan virüsler ve e-mail mesajları ile gelen "aman dikkat, bilmem ne konulu mesajda virüs var!" gibisinden kimisi sahte kimisi gerçek uyarıların çoğalmasına paralel olarak arttı. E-mail virüsleri konusunda bir açıklama yapalım. E-mail ile gelen virüsler, mesajın metin bölümünü okumakla bulaşmaz. Ancak bildiğiniz gibi e-mail ile gelen mesajlar ile bir de attachment adı verilen ek dosyalar gönderilebiliyor. Örneğin bir Word belgesini veya bir ZIP dosyasını mesajınıza ekleyip arkadaşınıza gönderebiliyorsunuz.
Dikkat edilmesi gereken de bu ek dosyalar. Bu ek dosyaları açtığınızda eğer örneğin belgenin içerisinde bir Word makro virüsü varsa sisteminize bulaşabilir. Veya bir program gelmiştir, örneğin bir oyun programı. Ve bu programın içerisinde de sinsi bir virüs gizleniyor olabilir. Bu tür tehlikelerden korunmak için size beş adet önemli kural verelim, bunları uygulayın, rahat erin:
1. Tanımadığınız kişilerden gelen mesajların içerisinde ATTACHMENT adı verilen dosyalar varsa, bu ATTACHMENT adı verilen dosyalara sahip mesajların içinde ne olduğunu merak etmeyin, hemen silin. Ne olursa olsun.
2. Mutlaka ve mutlaka sisteminize bir anti-virüs koruma kalkanı oluşturun. Kullandığınız virüs programının en son sürümüne sahip olduğunuzdan emin olun. Virüs veri tabanlarını Internet üzerinden sık sık güncelleyin.
3. Kimden gelirse gelsin, eğer bir mesajdaki ek dosya sizin için önemliyse (örneğin patrondan gelmiş bir Excel tablosu veya Word raporu) bu ek dosyayı açmadan önce sabit diske çekin, virüs taramasından geçirin, ondan sonra açın. Dosyanın patrondan gelmesi içerisinden virüs olmayacağı anlamına gelmez.
4. Çok yakın tanıdığınız olmadıkça IRC veya ICQ ile sohbet ederken gelen dosyaları kabul etmeyin. Kabul ettiğiniz dosyaları da önceden virüs taramasından geçirin.
5. Son bir not, *****, WAREZ sitelerinden kırılmış program almayın. Kötü niyetli bir webmaster dosyaların içerisine virüsçükler, truva atları yerleştirip ortaya salmış olabilir. Midyata pirince giderken evdeki bulgurdan olmayın.

Nedir Bu Registry ...?

Registry, Windows 98'in bütün ayarlarının tutulduğu bir veri tabanıdır. Bu veri tabanındaki bilgiler bilgisayarınızın WINDOWS klasöründeki iki gizli dosya içinde tutulur. Dosya isimleri USER.DAT ve SYSTEM.DAT oluyor. Windows Türkçesinde adına "sistem kaydı" adı verilen REGISTRY'nin hiyerarşik bir yapısı vardır. Bu yapı bilgisayarınızın klasör şeklindeki ağaç yapısına benzer. REGISTRY editörünün penceresinde görülen her dal bir klasör simgesi ile gösterilir.
Bilgisayarınızın REGISTRY ayarlarını yapabileceğiniz REGISTRY editörünü BAŞLAT menüsünden ÇALIŞTIR komutunu çalıştırıp ekrana gelecek olan diyalog kutusunda REGEDIT yazıp ENTER tuşuna basarak ekrana getirebilirsiniz.
REGISTRY editöründeki her dala *** (ANAHTAR) adı veriliyor. Her anahtarın altında alt-anahtarlar ve değerler yer alabiliyor. Bu alt anahtarların altında da başka alt anahtarlar ve değerler bulunabilir. Bu değerler üç çeşittir. STRING (dize değeri), BINARY (ikili değer) ve DWORD (bunun Türkçe'si yok) olabilirler. Bu değerler kullanım amacına göre değişiklikler gösterebilirler.
Açınca göreceksiniz, REGISTRY editöründe at ana dal bulunuyor. Her dal, sistem kaydındaki bilgileri gruplamak için kullanılıyor. Bu ana dalları açıklayalım:
l H***_CLASSES_ROOT - Bu dalda dosya türleri ve OLE (object linking and embedding - nesne bağlama ve gömme) hakkındaki bilgiler saklanır. OLE sistemini kullanan uygulamalar bilgileri bu dalın alt dallarında alabilirler.
l H***_CURRENT_USER - Birazdan değineceğimiz H***_USERS bölümünün, o anki aktif kullanıcı için ayrılmış ve ayarlanmış olan değerlerine buradan erişebilirsiniz.
l H***_LOCAL_MACHINE - Bilgisayarınızda kurulu durumda bulunan bütün yazılım ve donanım bileşenlerinin bilgileri ve ayarları bu bölümde tutuluyor. Birden fazla donanım profili programlayabileceğiniz için o an aktif olan donanım ve yazılım ayarları H***_CURRENT_CONFIG bölümünde gösterilirler.
l H***_USERS - Bilgisayarın bütün kayıtlı kullanıcılarının özelleştirilmiş ayarları (renkler, denetim masası ayarları vs...) bu bölümde kayıtlıdır. Windows 98 çoklu kullanıcı tarafından özelleştirilme seçeneğine sahiptir ancak genelde DEFAULT adında tek bir kullanıcıdan söz edilir bu bölümde. O anda bilgisayarı kullanmakta olan kullanıcının özel ayarları H***_CURRENT_USER bölümünde gösterilir.
l H***_CURRENT_CONFIG - H***_LOCAL_MACHINE dalının o anda aktif olarak kullanılmakta olan donanım ve yazılım ayarlarına gitmek için bu daldan yola çıkabilirsiniz.
l H***_DYN_DATA - H***_LOCAL_MACHINE dalında Windows 98'in dinamik olarak değişebilen tak ve kullan (Plug-&-Play) ayarlarının ve değerlerinin gösterildiği bölüme ulaşmak için kullanılır.
Daha önceden de belirttiğimiz gibi, Kayıt Düzenleyicisi (Registry Editor) yani REGEDIT.EXE Windows 98'in bütün REGISTRY ayarlarını görüntüleme, silme veya değiştirme seçeneği vermektedir. Kayıt düzenleyicisini açtığınızda aynen eski Windows 3.x'lerdeki dosya yöneticisi veya yeni Windows'lardaki Windows Gezgini uygulamasında olduğu gibi dikine ikiye bölünmüş bir uygulama penceresi ile karşılaşırsınız. Sol tarafta ağaç yapısı ve klasörler, sağ taraftaki bölümde ise o anda seçili durumda olan klasörün içinde yer alan değerler listelenir.
Herhangi bir dalı genişletmek alt dallarını görüntülemek için sol tarafındaki minik + işaretine tıklamanız veya o dal seçili durumda iken sağ ok tuşuna basmanız yeterlidir. Herhangi bir anahtarın içindeki değerleri görüntülemek için ilgili anahtarın klasör simgesine bir kere tıklamanız yeterlidir. Düzen (EDIT) menüsünden Yeni (NEW) komutunu çalıştırarak bir anahtarın altına değer ekleyebilirsiniz. Aynı komutu kullanarak yeni bir anahtar da ekleyebilirsiniz. Aynı dosya yöneticisinin veya Windows gezgininin sistemini kullanarak anahtar veya değerlerin isimlerini de değiştirebilirsiniz. Herhangi bir değerin içeriğini değiştirmek için de üzerine çift tıklamanız ve ekrana gelecek olan diyalog kutusu içerisinde yeni değeri girip ENTER tuşuna basmanız yeterlidir.
KÜÇÜK BİR DENEME

Şimdi küçük bir deneme yapalım, örneğin sık sık sorulan bir sorunun cevabını verelim. Mesele şu: Pek çok kullanıcı bilgisayarlarındaki BMP formatındaki görüntü dosyaların simgelerinin asıl görüntünün küçük bir simgesi şeklinde görüntülenmesini istiyorlar. Bunun için minik bir REGISTRY ayarı yapmak yeterli. Aşağıdaki adımları takip edip REGISTRY ayarlarını değiştirerek bunu mümkün kılabilirsiniz:
1. BAŞLAT menüsünden ÇALIŞTIR komutunu çalıştırın. Ekrana gelecek olan diyalog kutusunda REGEDIT yazıp ENTER tuşuna basın. Kısa bir süre sonra REGISTRY editörü ekrana gelecektir.
2. Ekranın sol tarafındaki listede H***_CLASSES_ROOT değerini bulun, onun solundaki + işaretine tıklayın. Bunu yaptığınızda listenin açılıp aşağıya doğru uzadığını göreceksiniz. Bu liste harf sırasına göredir. Aşağıya doğru kayarak Paint.Picture anahtarına gelin, onun da sol tarafındaki + işaretine tıklayın. Liste yine açılacak. Buradan DefaultIcon bölümüne gelin ve üzerine tıklayın. Ekranda aşağıdaki gibi bir görüntü ile karşılaşmanız gerekli.
3. Sağ taraftaki DEFAULT değerinin üzerine çift tıklayın. Ekrana gelecek olan diyalog kutusuna %1 değerini girin. TAMAM düğmesine basın.
4. REGISTRY editörünü kapatın, Windows 98'i kapatıp açın. İçinde BMP dosyası olan herhangi bir klasörü açtığızda bu BMP dosyasının içeriğinin simge şeklinde göründüğüne şahit olacaksınız.
İşte böylece REGISTRY ayarlarının nasıl yapılacağına da değinmiş olduk. Şimdi önemli bir not düşelim. REGISTRY ayarları bazen karmaşık olabilir, ilk denemelerinizde hatalı işlemler yapıp istenmeyen değerleri değiştirebilirsiniz. Bu yüzden ileride mutsuz anlar yaşamamak için değiştirmeden önceki REGISTRY ayarlarını yedeklemenizde sonsuz faide görüyorum. Bunun için geliştirilmiş yazılımlar var. Bu ay Çözümler köşemizde küçük bir kutu içerisinde gördüğünüz REGISTRY BACKUP yardımcı programını kullanarak bu yedekleme işine kökten bir çözüm getirebilirsiniz.

OTOMATİK ARAÇ ÇUBUKLARI

Windows masa üstlerinde bir çok simgeniz kol geziyor ve ekranda düzensiz bir görünüm arz ediyorlarsa, bu görüntüyü biraz daha derli toplu hale getirmek için Windows 98 ile birlikte gelen klasörlerden otomatik araç çubuğu yaratma seçeneğini kullanarak bilgisayarınızın masa üstüne biraz bahar temizliği yapabilirsiniz. Bunun için bütün yapacağınız masaüstünde herhangi bir klasör yaratmak ve bu klasörün içerisine sık kullanmakta olduğunuz kısayolları ve dosyaları tıkıştırmak. Daha sonra bu klasörü fare ile sürükleyip ekranın sağ veya üst sınırlarından bir yere getirip bırakınca (sol ve alta da bırakabilirsiniz ama burada kullanışlı durmuyorlar) bu klasörün içeriğinin otomatik olarak bir araç çubuğuna dönderilmiş olacağını göreceksiniz.
Bu araç çubuğunun üzerine sağ fare düğmesi ile tıklayıp ekrana getirebileceğiniz menüden araç çubuğunun bazı özelliklerini (örneğin otomatik gizleme, küçük simgeler gösterme, hep üstte kalma gibi) kendi kafanıza göre ayarlayabilirsiniz.





DOSYALAR OTOMATİK SİLİNSİN

Eğer kendinize güveniyor ve herhangi bir dosya veya klasörü silmek istediğinizde Windows 98'in herhangi bir onaylama diyalog kutusu ekrana getirmeden dosyaları langırt diye silmesini istiyorsanız bütün yapacağınız Windows 98 masaüstündeki çöp tenekesi simgesine sağ fare düğmesi ile tıklamak ve ekrana gelecek olan menüden ÖZELLİKLER komutunu çalıştırmak. Ekrana gelecek olan diyalog kutusunda DISPLAY DELETE CONFIRMATION DIALOG BOX (silme onay iletişim kutusunu göster) seçeneğini pasif hale getirin ve TAMAM düğmesine basarak diyalog kutusunu kapatın. Bundan böyle bir dosya veya dosyalar veya klasör veya klasörleri seçili duruma getirip klavyeden DEL tuşuna bastığınızda size sorgu sual sorulmadan dosya veya klasörlerin otomatik olarak geri dönüşüm kutusuna postalandığına şahit olacaksınız.






MÜZİK CD'LERİNİ TARAMAK

Bir müzik CD'si aldınız ve albümün tamamını dinlemeye zamanınız yok. Ama bütün şarkılar hakkında en azından başından bir miktar dinleyerek bir fikir edinmek istiyorsanız. Bu durumda Windows 98 ile birlikte gelen CD çaldırgaç programının INTRO PLAY seçeneği yardımınıza koşacaktır. Bu seçeneği kullanarak CD'yi çaldırdığınızda Windows 98'in CD player programı her şarkının ilk 10 saniyesini (veya sizin ayarladığınız bir süre kadarını) otomatik olarak çalıp çalıp geçecektir.
Bunun için bilgisayarınıza bir müzik CD'si takın. Teorik olarak, eğer Windows 98'iniz müzik CD'lerini otomatik olarak çalmaya göre ayarlanmışsa CD PLAYER programı ekrana gelecek ve müzik çalmaya başlayacaktır. CD PLAYER uygulamasının OPTIONS menüsünden PREFERENCES komutunu çalıştırın. ekrana gelecek olan diyalog kutusunda INTRO PLAY LENGHT seçeneğini saniye cinsinden istediğiniz ayara getirin. Bu ayar default olarak 10 saniyedir. Bu değeri istediğiniz gibi ayarlayabilirsiniz.
Ayarınızı yaptıktan sonra TAMAM düğmesine basın ve CD PLAYER uygulamasını kapatın. Daha sonra yine OPTIONS menüsünden INTRO PLAY seçeneğini aktif hale getirin. PLAY düğmesine basın ve arkanıza yaslanın. CD PLAYER uygulaması bütün TRACK'lerin ilk on saniyesini (veya ayarlamış olduğunuz süre kadarını) sırayla çalacaktır.

SCANDISK OTOMATİK OLARAK ÇALIŞMASIN

Windows 95 osr2 ve sonrasında bir özellik var. Eğer sistem herhangi bir şekilde SHUTDOWN komutu kullanılmadan kapatılırsa, bir sonraki sefere bilgisayar açıldığında sistem açılmadan önce SCANDISK otomatik olarak çalıştırılıyor, diskte kırık çıkık olmadığını araştırıyor.
Bazı kullanıcılar bunu sıkıcı buluyorlar ve sürekli olarak bu özelliği iptal etmenin bir yolu olup olmadığını soruyorlar. Bunu birkaç kere açıklamıştık ama bir daha kısaca değinelim. Bu özelliği kapatmak için aşağıdaki adımları takip edin:
1. Bir DOS oturumu açın. Sabit diskin C:\> klasörüne gelin.
2. Bu adımda MSDOS.SYS dosyasını düzenlemek için üzerindeki korumayı kaldırmanız gerekli. Bunun için komut satırında
attrib -h -r -s msdos.sys
komutunu çalıştırın.
3. Daha sonra dosyayı düzenlemek için
EDIT MSDOS.SYS
Komutunu çalıştırarak MSDOS.SYS dosyasının içeriğini ekrana getirin.
4. Burada dosyanın altına doğru [Options] bölümüne gelin ve buraya
AutoScan=0
Satırını ekleyin.
5. Dosyayı kaydedin ve EDIT uygulamasından çıkın. Tekrar komut satırında
attrib +h +r +s msdos.sys
yazıp dosyanın özniteliklerini eskisi gibi ayarlayın.
Bundan sonra bilgisayarı boot edin ve normal çalışmanıza devam edin. Herhangi bir problem olup da Windows'u düzgün kapatamazsanız artık boot ettiğinizde SCANDISK otomatik olarak çalışmayacaktır. Ancak isterseniz bu seçeneği ileride kapatabilirsiniz. Yine aynı adımları takip edeceksiniz fakat 4. adımda
AutoScan=1
Satırını kullanacaksınız.




BİR DOSYAYA İKİ PROGRAM

Bir dosyayı bazen bir programla bazen bir başka programla açmak isteyebilirsiniz. Biliyorsunuz, normalde bir dosyanın bir programı olur, ve bu dosyaya çift tıklandığında o program açılır ve dosyayı işletir. Ancak şöyle bir durumla karşı karşıya kalabilirsiniz. HTML dosyalarını düzenleyen bir kimsesiniz diyelim. Bir HTML dosyasının üzerine çift tıkladığında Internet Explorer açılıyor, buraya kadar bir problem yok. Ama varsayalım k, bazı durumlarda bu dosyayı ailenizin metin editörü NOTEPAD ile açmak ve içeriğini düzenlemek istiyorsunuz. Bu durumda bir HTML dosyasına sağ fare düğmesi ile tıklasanız da açılacak olan menüden NOTEPAD komutunu çalıştırsanız da dosya otomatik olarak Notepad ile açılsa fena mı olur?
Olmaz, olmaz. Aşağıdaki örneği HTML dosyaları ve NOTEPAD için yaptım. Siz bunu GIF dosyalarınız, TXT dosyalarınız yani ayarlamak istediğiniz bütün dosya çeşitleri için ufak tefek değişiklikler ile uygulayabilirsiniz. Soyadı HTM olan dosyaların üzerine gidip sağ fare düğmesine bastığınızda NOTEPAD uygulaması ile bu dosyayı açacak olan bir menü komutu eklemek için aşağıdaki adımları takip edin:
1. Herhangi bir klasör penceresini açın.
2. GÖRÜNÜM menüsünden KLASÖR SEÇENEKLERİ komutunu çalıştırın.
3. Ekrana gelecek olan diyalog kutusunun DOSYA TÜRLERİ bölümüne gelin.
4. Listeden aşağı doğru kayarak MICROSOFT HTML DOCUMENT seçeneğini bulun ve seçili duruma getirin.
5. EDIT düğmesine basın.
6. Ekrana gelecek olan diyalog kutusunda YENİ düğmesine basın.
7. EYLEM bölümüne NOTEPAD, uygulama bölümüne de NOTEPAD.EXE yazın ve ENTER tuşuna basın.
8. İki kere KAPAT düğmesine basarak diyalog kutularını kapatın.
Bundan sonra herhangi bir klasör penceresinde soyadı HTM olan herhangi bir dosya gidip sağ fare düğmesine bastığınızda ekrana gelecek olan menüde NOTEPAD komutunu göreceksiniz. Bu komutu çalıştırdığınızda ekrana NOTEPAD uygulaması gelecek ve dosyanın içeriğini düzenlemek üzere ekranda gösterecek. Oysa dosyaya çift tıklarsanız ekrana Internet Explorer uygulaması gelecek ve dosyayı ekranda görüntüleyecek.


EKRAN AYARLARINA HIZLI ERİŞİM

Ekran modunu, çözünürlüğünü ve renk derinliğini sık sık değiştiren bir kullanıcı iseniz, araç çubuğuna ekran çözünürlüğü ve renk derinliğini tek tıklama ile değiştirebileceğiniz bir menünün açılması sağlayan bir simgecik ekleyebilirsiniz. Bunun için ekranda masaüstünde boş bir yere gelin. Sağ fare düğmesine basın. Ekrana gelecek olan diyalog kutusunun SETTINGS bölümüne gelin. Burada ADVANCED düğmesine basın. Ekrana gelecek olan diyalog kutusunun GENERAL bölümünde SHOW SETTINGS ICON ON TASKBAR seçeneğini aktif hale getirin. Yapılacak olan değişikliklerin anında uygulanması için de APPLY THE NEW COLOR SETTINGS WITHOUT RESTARTING seçeneğini aktif hale getirin ve OK düğmesine basın. Artık araç çubuğunuzun sağ alt tarafında minik bir monitör simgesi göreceksiniz. Bu simgeye tıkladığınızda bir menü açılacak. Bu menüyü kullanarak ekran kartınızın desteklediği renk derinliği ve çözünürlüklere anında atlayabilirsiniz.
LOGOFF DA NE İŞE YARARMIŞ

Eğer bilgisayarınızı sadece siz kullanıyorsanız BAŞLAT menüsündeki "xxx oturumunu kapat" seçeneğini silerek BAŞLAT menüsünde gereksiz yer kaplamasını engelleyebilirsiniz. Bunun için minik bir REGISTRY ayarı gerekiyor. Aşağıdaki adımları takip edin:
1. BAŞLAT menüsünden ÇALIŞTIR komutunu çalıştırın. Ekrana gelecek olan diyalog kutusunda REGEDIT yazıp ENTER tuşuna basın.
2. H***_CURRENT_USER \ Software \ Microsoft \ Windows \ CurrentVersion \ Policies \ Explorer bölümüne gidin.
3. Sağ taraftaki alanda boş bir yere sağ fare düğmesi ile tıklayın. NEW * DWORD Value komutunu çalıştırın.
4. Adını NoLogOff yapın.
5. Üzerine çift tıklayın ve değerini 1 yapın. Örnek için aşağıdaki resme bakabilirsiniz.
6. REGEDIT programını kapatın ve Windows'u kapatıp açın.
Artık Başlat menünüzde "xxx oturumunu kapat" seçeneği görülmeyecektir. Bu seçeneği tekrar görünür hale getirmek için NoLogOff değerini 0 yapmanız yeterlidir.

GEÇMİŞ BAŞLAT MENÜSÜNE

Internet Explorer'ın oldukça faideli bir özelliği olan ziyaret edilen siteleri GEÇMİŞ (HISTORY) şeklinde gösterme özelliğini BAŞLAT menüsüne bir Menü olarak ekleyebilirsiniz. Böylece daha önce ziyaret etmiş olduğunuz Web sitelerinin çetelesine hızlı yoldan erişmiş olursunuz. Bunun için aşağıdaki adımları takip edin.
1. BAŞLAT düğmesine gelin ve üzerinde sağ fare düğmesine tıklayın.
2. Açılacak olan menüden AÇ komutunu çalıştırın.
3. Ekrana gelecek olan pencerede DOSYA menüsünden YENİ * KLASÖR komutunu çalıştırın.
4. Yeni klasörün adını aynen aşağıdaki gibi yapın
WEB TARİHÇESİ.{FF393560-C2A7-11CF-BFF4-444553540000}
5. ENTER tuşuna basın ve bu klasör penceresini kapatın. Artık Başlat menünüzde açtığınızda aşağıdaki örnek ekran görüntüsünde olduğu gibi Web Tarihçesi adı altında bir klasör göreceksiniz. Bu klasörün içinde bütün sörf geçmişiniz yatacaktır. Eskiden gitmiş olduğunuz sitelere buradan hızlıca erişebilirsiniz.
Not: Yukarıdaki satırı aynen girmeye dikkat edin, sonunda da boşluk yoktur, unutmayın. Aksi takdirde klasör görevini görmeyecektir.

SIK KULLANILAN DOSYALARA HIZLI ERİŞİM

Çok sık kullandığınız program ve dosyalara başlat menüsü ya da Windows gezgini’nden ulaşmayı sıkıcı ve vakit kaybettirici buluyorsanız, dosya ve program açma işlemlerini tek tıklamaya indirebilirsiniz. Bunun için oldukça pratik dört yol var: Masaüstünde kısayol yaratmak, kısayol tuşu atamak, araç çubuğuna yerleştirmek, System Tray’e yerleştirmek. Masaüstünde kısayol yaratmak için, istediğiniz klasör, program ya da dosyayı masaüstünüze farenin sağ tuşu ile sürükleyip, Burada Kısayol Yarat seçeneğini seçin. Programa ya da bir belgeye kısayol tuşu atamak için, herhangi bir yerde kısayolunu yaratın. Sonra bu kısayola sağ tuşla tıklayıp, Özellikler’i seçerek, ya da kısayolu seçip Alt-Enter tuşlarına basarak, açılan özellikler kutusundaki Kısayol sekmesine tıklayın. Kısayol Tuşu kutusuna tıklayıp, programı çalıştırmasını istediğiniz tuşlara basın. Tamam tuşuna basarak pencereyi kapatın. Bundan böyle bastığınız tuşları kullanarak programınızı çalıştırabilirsiniz.
Programı bir araç çubuğuna yerleştirmek için, öncelikle, sabit diskinizin hehangi bir yerinde, bu araç çubuğuna eklenecek kısayolların barındırılacağı bir klasör yaratın. Sonra görev çubuğuna sağ tuşla tıklayarak, Araç Çubukları seçeneğindeki Yeni Araç Çubuğu’na tıklayın. Klasör kutusuna az önce yarattığınız klasörü girin. Görev çubuğu üzerinde yeni bir araç çubuğu yaratılacaktır. Bunu ekranın istediğiniz yerine sürükleyebilirsiniz. Eklemek istediğiniz programları araç çubuğuna sürükleyerek, kısayollarını oluşturabilirsiniz. Bir programı System Tray’e eklemek için, WinTray gibi Shareware/Freeware programların dışında, Windows 98 CD’sinde \tools\reskit\desktop klasöründe bulunan QuikTray programını kullanabilirsiniz. Öncelikle, programı sabit diskinizde bir klasöre çekip, c:\windows\start menu\programs\startup (Türkçe Windows’larda ..\programs\startup yerine ..\programlar\başlangıç) klasöründe bir kısayol yaratın. Sonra programı çalıştırın. System Tray’e eklemek istediğiniz programları QuikTray penceresinin içine sürükleyip bırakın. Tüm programları attıktan sonra, Close tuşuna basarak kapatın. Artık, Görev çubuğunun sağ alt köşesindeki ikonlara tek tıklayarak programlarınızı çalıştırabilirsiniz.

WINDOWS 95/98’İ YENİDEN BAŞLATMAK

Bilgisayarı boot etmeden sadece Windows 95 veya Windows 98’i yeniden başlatmak istiyorsanız bunu komut satırından tek bir satırla yapabilirsiniz. Başlat menüsünden çalıştır komutunu çalıştırın.
C:\WINDOWS\RUNDLL.EXE user.exe,ExitWindow***ec
Yazıp Enter tuşuna basın. Windows 95/98 yeniden başlayacaktır.
Eğer her seferinde bu satırı yazmak yerine bu komutu bir simge olarak Başlat menüsüne eklemek istiyorsanız da aşağıdaki adımları takip etmeniz yeterli.
1. Başlat menüsüne sağ fare düğmesi ile tıklayın. Ekrana gelecek olan menüden Aç komutunu çalıştırın. Başlat menüsünün klasörü açılacaktır.
2. Dosya menüsünden Yeni * Kısayol komutunu çalıştırın.
3. Kısayolun komut satırı olarak C:\WINDOWS\RUNDLL.EXE user.exe,ExitWindow***ec yazın. İleri düğmesine basın.
4. Kısayolun ismini “Windows’u Yeniden Başlat” yapın ve Tamam düğmesine basın.
5. Başlat menüsü klasörünü kapatın.
Artık Başlat menünüzde “Windows’u Yeniden Başlat” komutu bulunacak. Bu komutu çalıştırıp Windows 95/98’i yeniden başlatabilirsiniz.

DİSKET CİNLERİ

Disket sürücüsü belirgin bir neden olmadan çalışmaya başladığında, bazı kullanıcılar ilk önce en kötü ihtimali akıllarına getirirler: Virüs ya da disketin şeytani güçlerin eline geçmiş olması. Diğerleri de en azından kaygılanır ya da sinirlenir. Sisteminizdeki disket sürücüsü hiperaktif denebilecek bir durumdaysa, masaüstü ya da Start Menu'deki kısayoları bir kontrol etmekte fayda var.
Öncelikle sırayla masaüstündeki bütün kısayolların üzerinde farenin sağ tuşuna tıklayıp "Properties"i seçin. Karşınıza çıkan kutudaki Shortcut (LNK dosyalarında) veya Program (PIF dosyalarında) sekmesine gidin. Komut satırı içeriğinin bulunduğu Target veya Cmd Line adlı kutularda disket sürücüye bir gönderi varsa, bu kısayolu masaüstünden silmeniz gerekir. Aynı işlemi Start Menu içindeki kısayollara da uygulayın.




... Şu Windows Açılmasa

Bu püf noktasını uygulayarak bilgisayarınızın otomatik olarak Windows'tan değil de DOS'tan açılmasını sağlayabilirsiniz.
Öncelikle C: klasörünü açın ve MSDOS.SYS dosyasını bulup "salt-okunur" özelliğini kaldırın. Dosyayı Not Defteri ile açın ve içerisinde bulunan
BootGUI=1 satırını BootGUI=0 ile değiştirin.
Dosyayı kaydedin ve bilgisayarınızı tekrar başlatın. Bilgisayarınızın DOS'tan açıldığını göreceksiniz. Windows'u başlatmak için sadece WIN yazmanız yeterlidir.

Kullanıcı Bilgileri

Windows 95’i kurarken isminizi ve varsa şirket ismini girersiniz. Ancak yanlış isim girdiyseniz bu kullanıcı bilgilerini kolayca değiştiremezsiniz. Tabii, işi yine Registry çözüyor. Kullanıcı bilgilerinizi değiştirmek için REGEDIT programını çalıştırın ve sol pencere bölmesinde H***_LOCAL_MACHINE \ SOFTWARE \ Microsoft\ Windows \ CurrentVersion klasörünü seçin. Sağ bölmede RegisteredOrganization ve RegisteredOwner dizelerini bulun. Bu dizeler üzerine çift tıklayın ve gerekli değişikleri yapın. Windows 95’i tekrar başlatın. Yaptığınız değişikliklerin uygulanıp uygulanmadığını görmek için Bilgisayarım simgesini seçip Alt+Enter tuşuna basın.

Aç Listesinin Silinmesi

Başlat*Çalıştır komutu programlarınızı Aç komut satırından çalıştırabilmenizi sağlar. Üstelik her yazdığınız komutu Aç listesine kaydederek daha sonra bu komutları listeden seçebilmenize olanak tanır. Ancak zamanla bu listenin gerekli gereksiz her tür komutla uzadığını ve aradığınız komutu listeden bulmanın zorlaştığını görürsünüz. Böyle durumlarda Aç listesini temizlemenin bir yolu var. REGEDIT’i çalıştırın ve sol bölmeden H***_CURRENT_USER\SOFTWARE\Microsoft\Windows \CurrentVersion\Explorer\RunMRU klasörünü seçin. Sağ bölmede daha önce girdiğiniz komutları göreceksiniz. Bunların içinden istediğinizi silebilirsiniz. Yalnız Öndeğer (Default) satırını asla silmeyin. Windows 95’i tekrar başlattığınızda Aç menüsünün temizlenmiş olduğunu göreceksiniz.

Logoları değiştirmek

640 * 480 ebatlarında herhangi bir BMP dosyası windows'un açılış, kapanış veya "Şimdi bilgisayarınızı kapatabilirsiniz" ekranının yerini tutabilir.
Windows 95 bu ekranları karşınıza getirmek için sabit diskinizde logo.sys,logow.sys ve logos.sys isimli üç dosya tutar. Tek yapacağınız 640 * 480 ebatlarında bir BMP dosyasını bu isimlerden herhangi birine kaydetmek. Bunun yaptığınızda Windows 95 kendi logosu yerine sizin üzerine yazdığınız BMP dosyasını kullanır. BMP dosyalarını oluştururken dikkat etmeniz gereken iki önemli husus var: Bunlardan birisi resmin 256 renkte olması, ikincisi ise 640*480'lik resmin boyutlarının 320*400 olacak şeklilde yeniden boyutlandırılması.

(Garip ama gerçek!)
Başlat Menüsünü Görüntülemek

Başlat menüsüne hemen ulaşmak mi istiyorsunuz? Fare ile üzerine tıklamadan... Hızlıca... CTRL+ESC tuşlarına bastığınızda hangi uygulamada olursanız olun, fare imleci nerede olursa olsun, hatta görev çubuğu saklı bile olsa ilk önce görev çubuğu görünecek ardından başlat menüsü açılacak. Bu tuş kombinasyonunu yanlışlıkla mı kullandınız? Sadece ESC tuşuna basıp Başlat menüsünü kapatabilirsiniz.

Önleminizi Alın

Eğer Registry'de sıkça değişiklikler yapıyorsanız eski bilgilerin yedeğini mutlaka alın. Registry'nin tümünü veya bir kısmını yedekleme şansınız var, üstelik bunu yapmak için registryden çıkmanıza gerek yoktur. Yedeğiniz sabit diskinizde (yada sectiğiniz bir yerde) REG uzantılı bir dosya olarak alınacaktır.
Tüm Registry'nin yedeğini almak için Registry editörünü açın, Kayıt menüsünden Kayıt Dosyası Yaz seçeneğini seçin ve dosyanıza bir isim verin. Yarattığınız dosya 2 MB civarında olmalıdır.
Eğer registry'nin sadece bir kısmı ile oynuyorsanız registry'nin o kısmını yedekleyebilirsiniz. Bunu yapmak icin registry editöründe yedeğini almak istediğiniz alana gidin. Buradan soldaki klasörlerden birini seçin ve Kayıt menüsünden Kayıt Dosyası Yaz seçeneğini verin.
Seçtiğiniz klasör diyalog kutusunun alt tarafında belirecektir, dosya ismini girin ve Kaydet tuşuna tıklayın. Seçtiğiniz klasör ve alt bilgileri kaydedilecektir.
Registry'niz ile oynarken bir hata mı yaptınız? Problem değil. Bir REG dosyasını geri kurtarmak yeni bir REG dosyası yaratmak kadar kolaydır. Kayıt düzenleyicisinde Kayıt menüsünden Kayıt Dosyası Al komutunu çalıştırın. Ekrana gelecek olan menüden aradığınız REG dosyasını bulun. Dosyanın üzerine çift tıklayın ve kayıt düzenleyicinin dosyayı açmasını bekleyin. işlem bittiğinde ekrana bir mesaj gelecek ve işlemin başarıyla tamamlandığı bildirilecektir.
Son olarak: Eğer bir REG dosyasına çift tıkladığınızda bu dosyanın içeriğini görmek istiyorsanız dosyanın soyadını TXT olarak değiştirin. Artık bu dosyanın üzerine çift tıkladığınızda Wordpad ile açıldığını göreceksiniz. Bu dosyanın içeriğini kayıt defterine eklemek istediğinizde dosyanın soyadını tekrar REG yapmayı unutmayın.
Sevdiğiniz Şarkıları Masaüstüne Koyabilirsiniz
Evet, eğer müzik CD’si çalabilen bir CD-ROM sürücünüz (müzik CD’si çalabilemeyen bir CD-ROM sürücüs nasıl oluyorsa) varsa, CD sinden sevdiğiniz şarkılara masaüstünde bir kısayol yaratabilir ve böylece CD’yi takınca sevdiğiniz şarkıları hemen dinlemeye başlayabilirsiniz. Bilgisayarım penceresini açın, CD-ROM sürücü simgesine sağ fare düğmesi ile tıklayın ve ekrana gelecek olan menüden Aç komutunu çalıştırın. Açılan pencere içinde CD’deki şarkılar Track01.cda, Track02.cda, vs.. gibi dizili olarak duracaklar. Istediğiniz şarkının simgesini sağ fare düğmesi ile masaüstüne sürükleyin ve açılan menüden burada kısayollar yarat komutunu çalıştırın. Artık bu ses CD’si CD-ROM sürücünün içindeyken seçmiş olduğunuz şarkıyı bu kısayol simgesine çift tıklayarak dinleyebileceksiniz.

Not Defterinin Bilmediğiniz Özellikleri

Eğer basit dökümanları yazdırmak için Not defterini kullanıyorsanız dosya ismi, tarih, zaman, sayfa numarası gibi bilgileri her sayfanın başına otomatik olarak ekletebilirsiniz.
Bunu yapmak için Dosya * Sayfa menüsü seçeneklerine gidin ve karşınıza gelecek olan diyalog kutusunda Üst bilgi ve Alt bilgi bölümlerine bakın. Bu bölümde default olarak dosya ismini sayfanın başına ekleyecek bir "&f" ve sayfa sonuna sayfa numarasını atacak bir "Sayfa &p" göreceksiniz
Bunları tamamen silebilir ya da sayfa başına ve sonuna daha çok bilgi ekleyebilirsiniz. Kullanabileceğiniz komutları öğrenmek için tek yapacağınız. Alt Bilgi yazısının üzerine giderek sağ tıklamak ve menü seçeneğini seçmek.

WordPad ve Şablonlar

Windows ile gelen WordPad programında şablonlar yaratabileceğinizi biliyor muydunuz? Bu aslında WordPad ile gelen bir özellik değil, fakat siz biraz uğraşla bu işi becerebilirsiniz.
Öncelikle WordPad şablonları için bir dosya uzantısı seçin, bu uzantı üzerine çift tıkladığınızda WordPad’de açılacak ve bir şablon olarak karşınıza gelecek.
Yeni bir dosya tipi yaratmak için herhangi bir klasör penceresine gelin Görünüm * Seçenekler komutunu çalıştırın Dosya Tipleri bölümüne geçin Yeni Tip tuşuna basın ve çıkan mesaj kutusunda açıklamayı ve dosya uzantısını yazın. Mesaj kutusunu kapatmadan dosya üzerine çift tıklandığında ne olacağını belirmeniz gerekiyor. Bu bölümde Yeni tuşuna basın metin kutusuna Open yazın.
Gözat tuşuna basarak WordPad.EXE dosyasını bulun ve Tamam tuşuna basın. Tüm diyalog kutularını kapatın. Dosya tipiniz hazır.
WordPad’i açın ve her zaman kullanacağınız güzel bir şablon hazırlayın. Şablonu bitirdiğinizde Dosya * Kaydet komutunu kullanın ve dosyanızı yeni uzantıyla kaydedin. Dilerseniz bu şablona masaüstünde bir kısayol yaratın.
Bundan sonra bu şablona veya kısayoluna bastığınızda WordPad istediğiniz biçimde açılacak. Dalgınlıkla bu dosyanın üzerine kaydetmemeniz için dosyayı salt-okunur yapmanızı tavsiye ederiz.
Yarım saniyeler’i kazanın
Başlat tuşuna basıp Programlar menü seçeneğinin üzerine gittiğinizde bu seçeneğin alt seçenekleri açılana kadar yarım saniye beklersiniz. Bu zaman aralığı her alt menü açılana kadar verilir. Eğer isterseniz bu zaman aralığını kısaltabilir veya tamamen yok edebilirsiniz.
Tek yapmanız gereken her zamanki gibi Registry editöründe bir değişiklik yapmak. (Registry’de yapılan yanlış değişikliklerden sorumluluk kabul etmiyoruz.)
Başlat menüsünden çalıştır’ı seçin ve regedit yazıp Enter tuşuna basın. H***_CURRENT_USER\Control Panel\Desktop bölümüne gelin
Sağ paneldeki bir boşluğa sağ tıklayın ve Yeni*Dize Değeri seçeneğini seçin. Buraya MenuShowDelay yazdıktan sonra yazdığınız metnin üzerine gidin ve buraya sağ tıklayın. Değiştir seçeneğini seçin ve 0’a yakın bir değer koyun. (Default değer 400’dür). Tamam’a tıklayın ve Registry editörünü kapatın. Windows 95’i açıp kapadığınızda alt menülerin açılması için gereken zamanın kısaldığını göreceksiniz.

BİR WEB SAYFASINA GİTMENİN EN KISA YOLU

1. BIR WEB SAYFASINA GİTMENİN EN KISA YOLU
Internet’e bağlıyken bir web sayfasını açmak istediğinizde önce browser’ınızı açıp daha sonra web sayfasının adresini yazmanıza hiç gerek yok. Bütün yapacağınız Başlat menüsünden çalıştır komutunu çalıştırmak ve ekrana gelecek olan diyalog kutusuna www.pcmagazine.com.tr gibisinden bir web adresi yazmak ve enter tuşuna basmak. Aktif browser otomatik olarak açılacak ve yazmış olduğunuz web sayfasına bağlanılacaktır.
2. BIR WEB SAYFASINA GİTMENİN İKİNCİ EN KISA YOLU
Sisteminizde Explorer 4.0 ve active desktop yüklüyse aynı işlemi herhangi bir klasör penceresinden de yapabilirsiniz. Bütün yapacağınız Klasörün yolunun görüntülendiği araç çubuğuna (Adres yazan yere) bir here tıklayıp buranın içine ilgili web adresini yazmak. Windows 95 çağırmış olduğunuz web sayfasını bu klasörün içinde açacaktır.

SABİT DİSKİN SİMGESİNİ DEĞİŞTİRMEK

Bilgisayarınızdaki sabit disklerin simgesini istediğiniz gibi değiştirebilirsiniz. Bilgisayarım penceresi açıldığında görülen sabit disk simgesini değiştirmek istiyorsanız aşağıdaki adımları izleyin.
1. sabit diskin root klasöründe NOTEPAD kullanarak AUTORUN.INF adında bir metin dosyası yaratın.
2. Dosyanın içine aşağıdaki satırları girin.
[autorun]
ICON=C:\ WINDOWS\SYSTEM\SHELL32.DLL,13
3. Dosyayı kaydedin, Bilgisayarım penceresini F5 tuşu ile refresh edin.
Not: Bu örnekte, Windows 95’in SHELL32.DLL dosyasındaki 13. Simge (küçük dünya) sabit disk simgesi olarak kullanılmıştır. Herhangi bir simge dosyasını aynı yöntemle sabit diskinize simge olarak atayabilirsiniz. Eğer elinizde bir simge dosyası yoksa, Paint programı ile 32x32 piksel boyutunda bir resim çizin, ICO soyadı ile kaydedin ve ICO= satırında bu dosyayı kullanın.

KAYITLI KULLANICI İSMİNİ DEĞİŞTİRMEK

Windows 95’i kurarken sizden bir isim alınır ve bundan sonra Windows 95’in kayıtlı kullanıcısının ismi burada verdiğiniz isim olarak akılda tutulur. Daha sonra da bu ismi değiştirmek için ne kadar arasanız bir menü veya komut bulamazsınız. Ancak kurulum esnasında hatalı bir isim girmişseniz, veya bu ismi çok değiştirmek istiyorsanız ne yapacaksınız?
Bugünkü püf noktamız bu konuya eğiliyor. Windows 95’in kayıtlı kullanıcı ismini değiştirmek istiyorsanız Başlat menüsünden Çalıştır komutunu çalıştırın, REGEDIT yazıp Enter tuşuna basın. REGEDIT uygulaması ekrana gelince
H***_LOCAL_MACHINE\SOFTWARE\Microsoft\Windows\Curr ent Version bölümüne gidin. Bu bölüme gidince sağ tarafta RegisteredOwner seçeneğini göreceksiniz. Üzerine çift tıklayın. Değer bölümünde kayıtlı kullanıcı ismini değiştirebilirsiniz.
Kayıtlı kullanıcı ismine ek olarak firma ismini de değiştirebilirsiniz. Bunun için de yine aynı yerdeki RegisteredOrganization anahtarının değerini değiştirmeniz gerekiyor. Yaptığınız değişikliklerin aktif olmas için Windows 95’i kapatıp açmanıza gerek yok, girer girmez aktif olacaktır.
Not: REGEDIT ile kayıt düzenleyicisi oyunları yaparken REGISTRY’nin yedeğini almayı unutmuyorsunuz değil mi?
IP ADRESİNİZİ BULMAK

Internet üzerinde bir arkadaşınızla bağlantı kurarken size IP adresinizi sorarsa şaşırmayın. Telefon görüşmesi, video konferans gibi uygulamalarda IP adresi gerekebiliyor. Internet’e modem ile dial-up bağlanıyorsanız servis sağlayıcınız her seferinde size değişik bir IP verecektir. Bu yüzden bağlandığınızda yeni IP numaranızı öğrenmek isteyebilirsiniz.
IP adresi Internet’e bağlı olan bir bilgisayara verilmiş özel bir numaradır. Bu numara Internet üzerinde bilgisayarların birbirlerini bulabilmeleri için gerçekleştirilmiştir. Bir arkadaşınız size IP adresin ne diye sorarsa ona bilgi vermek için Windows 95’in IP Yapılandırması programını kullanabilirsiniz.
Internet’e bağlandıktan sonra Başlat menüsünden Çalıştır komutunu çalıştırın. Burada WINIPCFG yazıp tuşuna basın. Ekrana gelecek olan diyalog kutusunda bilgisayarınızın Internet adresi, kullanmakta olduğunuz DNS, ağ geçidiniz vs.. gibi faydalı bilgileri bulacaksınız.

SAĞ FARE TUŞUNUN KISAYOLU

Klavyelerinde Windows 95 tuşu bulunmayan Windows 95 kullanıcıları bize sık sık bu tuşun yerine kullanılabilecek bir klavye kestirmesinin olup olmadığını soruyorlar. Elbette var. Bütün yapacağınız istediğiniz simgeyi seçili duruma getirmek ve shift+F10 tuşlarına basmak. Sağ fare menüsü açılacaktır.

BMP’LERİ AÇMADAN GÖRÜN

Windows klasörü altında çeşitli BMP resim dosyalarının olduğunu bilirsiniz. Kendi seçtiğiniz bazı resimleri de BMP formatında saklıyor olabilirsiniz. Her zaman bu dosyaların ismine bakarak içinde hangi resimlerin olduğunu anlamak kolay olmayabilir. Peki klasör pencerelerinde veya Windows Gezgini içinde bu dosyaların sadece simgelerine bakarak içlerinde hangi resim olduğunu anlamak ister misiniz?
1) Kayıt Düzenleyici'de H***_CLASSES_ROOT\Paint.Picture\DefaultIcon tuşunu seçin.
2) Paint.Picture altında böyle bir tuş yoksa kendiniz yaratın ve tuşa DefaultIcon adını verin
3) Bu tuş seçili iken sağ bölmede Varsayılan (Default) değerinin üzerine çift tıklayın ve değeri %1 olarak değiştirin.
4) Windows'u tekrar başlattıktan sonra tüm BMP dosyalarınızın simgesinde içindeki resimleri göreceksiniz. İsterseniz klasör penceresinde (veya Windows Gezgini'nde) Görünüm*Büyük Simgeler komutunu seçip resimleri daha iyi görebilirsiniz.

WINDOWS'UN KISAYOL TUŞLARI

Windows'un WINDOWS klasöründe bulunan RUNDLL32.EXE programının özel API fonksiyonlarını kullanarak bilgisayarı kapatmak, Windows'u yeniden başlatmak gibi komutları minik kısayollar olarak masaüstüne ekleyebilirsiniz. Bir örnek vererek bu özel fonsiyonları nasıl çalıştıracağımızı görelim.
Önce masaüstünde bir kısayol yaratmakla işe başlayalım. Masaüstünde boş bir yere sağ fare düğmesine ile tıklayın. Ekrana gelecek olan menüden Yeni * Kısayol komutunu çalıştırın. Açılacak olan yeni kısayol oluşturma sihirbazının ilk adımında komut satırı olarak RUNDLL32.EXE USER,EXITWINDOWS yazın ve ENTER tuşuna basın. ikinci adımda bu kısayola bir isim verin, örneğin "Windows'u Kapat" yazabilirsiniz. Tamam düğmesine bastığınızda masaüstünüzde Windows'u Kapat diye bir simge görüntülenecektir. Bu simgenin üzerine çift tıkladığınızda Windows sorgusuz sualsiz kapatılacaktır.
Aynı komut seçeneklerini kullanarak Windows'a değişik işlemler de yaptırabilirsiniz. Örneğin bilgisayarı boot etmek, Oturumu kapatıp yeni bir kullanıcı olarak açmak gibi. Bunun için kullanacak olduğunuz komut satırları aşağıdaki gibidir.
Oturumu kapatmak ve yeni bir kullanıcı ismi ile açmak için
RUNDLL32.EXE SHELL32.DLL,SHExitWindow***
Bilgisayarı boot etmek için
RUNDLL32.EXE SHELL32.DLL,SHExitWindow*** 2

AMMAN WİN.CIH VİRÜSÜ!

Bu ay dergimize gönderilen problemlerden bazıları bir virüsten kaynaklanıyordu: Win.CIH. Üstelik bu virüs piyasadaki bazı kopya oyun CD'lerinde de bulunuyor. Salgın şeklinde olduğunu gözlediğimiz bu ölümcül virüsten ve çözümünden biraz bahsedelim dedik. Önce virüs hakkında bazı önemli bilgiler:
Win95.CIH (CIH, WinCIH, Spacefiller, Win32.CIH olarak da bilinir) Windows 95, Windows 98 ve Windows NT'deki EXE dosyalarına bulaşan bir virüs. Bulaştığı bir programı çalıştırırsanız, virüs yayılıyor, belleğe yerleşiyor ve ondan sonra diskteki tüm EXE dosyalarına bulaşıyor. Virüs bulaşan program NT'de düzgün çalışmıyor, ama Windows 95/98 sistemlerde çoğu kez çalışıyor. Win.CIH'in kodu çok küçük ve 1000 byte'dan az, bulaştığı dosyanın boyutunu büyütmüyor (32 bitlik EXE dosyalarında kullanılmayan alana kodunu yazıyor); bu yüzden dosya boyutlarından bulaştığı kolaylıkla farkedilemiyor. Bulaştığı dosyada kesintisiz boş bir alan bulamazsa kendini parçalara bölüp dosyanın diğer boş alanlarına kopyalanıyor; bu yüzden Win95.Spacefiller olarak da anılıyor. EXE dosyası çalıştırıldığında bu parçalar tekrar birleşiyor ve virüs faaliyete geçiyor. Virüs kodu "CIH" metnini de içerdiği için bu adla anılıyor.
Win95.CIH donanıma zarar verebileceği için çok ciddi bir virüs. 26 Nisan'da (veya sürümüne bağlı olarak herhangi bir ayın 26'sında) harekete geçerek anakartların flash belleğindeki BIOS verilerine zarar vereceği belirtiliyor. Bu durumda çoğu anakartın artık iş görmez hale geleceği malum. BIOS'a zarar verdikten sonra sabit diski okunamaz hale getireceği de söyleniyor. Win95.CIH tüm BIOS korumalarını aşabilecek özelliğe sahip. Bu yüzden mevcut en tehlikeli virüs. 1.2, 1.3, 1.4 gibi varyantları da bulunuyor.
En son, piyasadaki bazı kopya Carmageddon 2 CD'lerinde bu virüse rastladık. Bu yüzden Türkiye'de epey yaygın. Bir arkadaşımız, Aygıt Yöneticisi'nde, disk denetçilerinden birinin yanındaki sarı ünlem işaretini kaldıramadığını, bu yüzden sorun yaşadığını belirtti. Ayrıca WinZip programının çalışmadığını, Zip'li dosyaların CRC hatası vererek açılmadığını belirtmişti. İlk sorunla hiç karşılaşmamıştık ama ikinci sorun başımıza geldiği için hemen Win.CIH taraması yapmasını önerdik. Virüsü temizledikten, temiz bir WinZip bulduktan sonra bu iki sorunun da ortadan kalktığını belirtir bir mesaj gönderdi.
Virüsü anti-virüs programlarıyla temizleyebilirsiniz. Ama temizlik sonrasında bazı dosyalarınızın bozulabileceğini de hatırlatalım. Temizlik sonrası Windows düzgün çalışıyor gibi görünüyordu; ancak WinZip örneğinde olduğu gibi bazı programlar bozulabiliyor, o yüzden Windows'a da güven olmaz. Bu yüzden virüsü temizledikten sonra uygun bir zamanınızda Windows'u da baştan yüklemenizi öneririz. Hatta çeşitli shareware programlarınızı da baştan, temiz sürümlerinden yüklemeniz gerekebilir.
Gelelim anti-virüs programlarına... Bu virüs için özel üretilmiş programlardan biri, DOS ortamında çalışan CleanCIH. Bu ayki CD'mizde ve Download CleanCIH removal tool adresinde yer alan programı temiz bir başlangıç disketine kopyalayıp, PC'nizi bu disketle açtıktan sonra tarama yapmanızı öneririz. Program DOS ortamında şöyle çalışıyor:
CleanCIH C:\
Tüm C sürücüsünü tarar.
CleanCIH C:\WINDOWS
C:\WINDOWS klasörünü ve alt klasörlerini tarar.
CleanCIH C:\ /AUTOCLEAN
Tüm sürücüyü tarar,
bulduğu WinCIH
virüslerini otomatik olarak siler.
CleanCIH C:\ /PROMPT
Tüm sürücüyü tarar,
bulduğu WinCIH
virüslerini silmeden
önce sizden onay ister.
Not: Başka sürücüleri aratmak için C: yerine sürücünüzün harfini yazın.
Clean.CIH tek başına yeterli bir program değil, bazı ZIP dosyalarının içine bakamıyor. Ama açılış disketinden çalışıp belleğe yerleşen WinCIH'e izin vermediği için önce bu programı kullanmanızı öneriyoruz. Sonra Windows ortamında çalışan AntiViral Toolkit Pro'yu (AVP) önereceğiz. CD'mizde yer alan bu program süresi dolduğu uyarısı veriyor ama biz CD'mizi hazırlarken yeni sürümü çıkmadığı ve süresi dolsa da çalıştığı için yine de verdik. Siz Volleyball @ AVP.COM: Home: The #1 Volleyball Destination Online! adresini ziyaret ederek daha yeni sürüm çıkmışsa edinebilirsiniz. Programın Object bölmesinden belleği, sektörleri, dosyaları, sıkıştırılmış dosya ve arşivleri tarama seçeneklerini açabilir, hatta pek çok virüsü, hacker'ların kullandığı bazı trojan'ları tanıyan bu programı, tüm dosyalarınızı taraması için All Files seçeneğini işaretleyerek kullanabilirsiniz.
Programın Actions bölümünde tarama ve virüsü silme seçenekleri, Options bölümünde detaylı arama seçenekleri yer alıyor. Bu seçenekleri işaretledikten sonra Location bölmesinde taranmasını istediğiniz sürücülerinizi, üzerlerine çift tıklayarak seçebilir, Add Folder düğmesine tıklayıp belirli bir klasörde de arama yaptırabilirsiniz. Burada Search Now düğmesine tıklayarak taramayı başlatacaksınız. Program ayrıca sisteminize AVP Monitör bileşenini de yükleyip, çalıştıracağınız dosyalarda tarama yapıyor. Böylece sisteminize gelecekte de virüs bulaşmasını önlüyorsunuz.
AVP dışında Norton AntiVirus, e-Safe gibi programların yeni sürümlerinin de bu virüsü buldukları belirtiliyor. Aman, çok tehlikeli sorunlara yol açabilen Win.CIH'e karşı önlem almayı unutmayın!

0 yorum:

Yorum Gönder